Trong 3 tháng cuối năm 2017, tại Trung tâm Nội soi tiêu hóa đã ghi nhận 5 trường hợp phản ứng phản vệ/sốc phản vệ nghi ngờ liên quan đến các chế phẩm chứa propofol 1%. Propofol là thuốc gây mê toàn thân đường tĩnh mạch tác dụng ngắn, được chỉ định trong các trường hợp:
- Dần mê và duy trì mê ở người lớn và trẻ em trên 1 tháng tuổi;
- An thần ở bệnh nhân thở máy trên 16 tuổi tại các Đơn vị hồi sức tích cực;
- An thần trong các phẫu thuật và thủ thuật chẩn đoán ở người lớn và trẻ em trên 1 tháng tuổi.
Hiên nay, propofol được sử dụng phổ biến để an thần cho bệnh nhân khi thực hiện các thủ thuật chẩn đoán. Tuy nhiên việc sử dụng loại thuốc này trên thực tế lâm sàng còn tồn tại nhiều vấn đề, liên quan chủ yếu tới cách dùng khác nhau trên các đối tượng đặc biệt (trẻ em, người cao tuổi,…) và các tai biến liên quan đến phản ứng phản vệ, ức chế tim mạch, ức chế hô hấp, buồn nôn và nôn, đau đầu khi hồi tỉnh… Bên cạnh đó, propofol là thuốc hiện không có chất đối kháng đặc hiệu trong trường hợp quá liều hoặc độc tính, nên việc kiểm soát liều dùng và phòng ngừa các tai biến trên hô hấp và tuần hoàn khi sử dung propofol đóng vai trò quan trọng. Việc thống nhất và cập nhật quy trình liên quan tới việc sử dụng hợp lý propofol trong thực tế điều trị là việc làm cần thiết để đảm bảo an toàn và giảm thiểu rủi ro đối với người bệnh.
Dựa trên Hướng dẫn của Hiệp hội Nội soi tiêu hóa Hoa Kỳ (American Society for Gastro – intestinal Endoscopy – ASGE) kết hợp rà soát thông tin trong tờ hướng dẫn sử dụng thuốc và các tài liệu y văn trên thế giới, Đơn vị Dược lâm sàng – Thông tin thuốc trực thuộc Khoa Dược khuỵến cáọ về việc sử dụng các thuốc chứa propofol để an thần khi thực hiện phẫu thuật và thủ thuật chẩn đoán. Khuyến cáo mang tính tham khảo và được khuyến nghị áp dụng tại Trung tâm Nội soi tiêu hóa cũng như các đơn vị khác trong bệnh viện có sử dụng thuốc này với chỉ định tương tự. Chúng tôi hi vọng đây sẽ là tài liệu tham khảo hữu ích cho quý đồng nghiệp để áp dụng trong thực hành lâm sàng, góp phần đảm bảo sử dụng propofol hợp lý và an toàn trên bệnh nhân.
Lưu ý:
- Sẵn sàng phương tiện cấp cứu phản vệ.
- Các phản ứng bất lợi thường gặp bao gồm: phản vệ, ức chế tim mạch (hạ huyết áp, chậm nhịp tim), ức chế hô hấp (ngưng thở), buồn nôn và nôn, đau đầu khi hồi tỉnh.
- Cần theo dõi liên tục các dấu hiệu hạ huyết áp có kèm hoặc không kèm theo chậm nhịp tim, tắc nghẽn đường thở và giảm độ bão hòa oxy.
- Theo dõi bệnh nhân trong và sau khi thực hiện thủ thuật đến khi bệnh nhân hồi tỉnh hoàn toàn.
Tài liệu tham khảo
- American Society for Gastrointestinal Endoscopy (2004). “Training guideline for use of propofol in gastrointestinal endoscopy. Gastrointest”. Endosc. 60:167-172.
- Aisenberg J, Brill JV, Ladabaum u, Cohen LB. (2005) “Sedation for gastrointestinal endoscopy: new practices, new economics”. Am J Gastroenterol. ;100:996-1000.
- ASGE Standards of Practice Committee, Early, D.S., Lightdale, J.R., et at. (2018). “Guidelines for sedation and anesthesia in Gl endoscopy”. Gastrointest. Endosc. 87: 327-337.
- McQuald KR, Lame L. (2008) “A systematic review and meta-analysis of randomized, controlled trials of moderate sedation for routine endoscopic procedures”. Gastrointest Endosc.,67:910-923.
- Smith I, White PF, Nathanson M, Gouldson R. (1994) “Propofol. An update on its clinical use”. Anesthesiology. ;81:1005-1043.
- Thông tin kê toa thuốc Diprivan 1%. The electronic Medicines Compendium (eMC). https://www.medicines.org.uk/emc Ngày truy cập: 29/05/2018.
- American Society of Health-System Pharmacists. AHFS Drug Information, https://about.medicinescomplete.com/publication/ahfs-drug-informatlon/ Ngày truy cập: 29/05/2018.
- British Medical Association. Bntish National Formulary (MedlcinesComplete). https://about.medlcinescomplete.com/publication/brltish-natlonal-formulary/ Ngày truy cập: 29/05/2018.
- British Medical Association. British National Formulary for Children (MedlcInesComplete). https://about.medicinescomplete.com/publlcation/british-national-formulary-for-children/ Ngày truy cập: 29/05/2018.
- Micromedex 2.0. https://www.micromedexsolutions.com/home/dispatch Ngày truy cập: 29/05/2018.
